Жер жаннаты жетісу реферат скачать | |
?аза?ша реферат: Ту?ан жер.Адамзатты? ?орша?ан орта?а т?уелділігі сол таби?атты? ен байлы?тарды? ?айнар к?зі ж?не ?мір с?ру ортасы бол?анды?ынан. ??лама ойшыл ?бу Насыр ?л-Фараби айт?андай, адам бойында ?ш ?абілет ерекше жарал?ан, олар – дене ??рылысы, жан ??марлы?ы мен ой-парасаты. Осындай к?з?арасты? ?алыптасу мен даму тарихына к?з ж?гіртсек, оны? адам баласыны? таби?атты танып-білуімен тікелей байланыстылы?ын а??арамыз. Адам мен таби?атты?, таби?ат пен ?о?амны? арасында?ы ?арым-?атынас ?мір с?рудегі аса ?ажетті ал?ышарттар болып саналады. «Таби?ат бірт?тас ?лем, одан тыс?ары ештеме болу?а м?мкін емес», - деген екен о?у-т?рбие м?селесіне к??іл б?лген философ, психолог-?алым Ж.Аймауытов. Таби?ат мейірімі, таби?ат к?ркемдігі адам баласын да мейірімге б?леп, ар тазалы?ын са?тау?а бейімдеп отырады. Таби?атта сезім бар, ??ла? та бар, Ренжітсе?, к?рсініп, жылап та алар. Аяласа?, жаны?а шуа? тамар, ?ажы?анда бойы?а ?уат болар. Таби?ат пен адамны? мінезі де ??сас. Таби?ат мейір т?ксе, бар ?лем ??лпырып ж?ре береді. Адамны? мейірімі де осындай. «Жылы-жылы с?йлесе?, жылан іннен шы?ады», - дегендей, жа?ымды с?з, ?депті ?ылы?, пайымды ?рекет адам жанын жадыратып, уайымын, ?ай?ысы мен ?асіретін ?мыттырады, жа?дайын же?ілдетеді, ?мірге ??лшынысын арттырады. Халы? ?зін ?орша?ан таби?атты? мінез, ?дет ?алыптарын ?зіне алады ж?не м??гіге алады. Таби?ат пен адам, егіз ?лем ретінде, бірін-бірі к?туге, аялау?а міндетті. Олар бір-біріне сый, ??рмет жасау?а тиіс болса, сол сыйласты?ты? ж?не бір т?рі – адамны? таби?ат?а деген пейілі. Адам – таби?ат перзенті. Ол су?а, жер ге, ай?а т.б. оларды жарат?ан т??ірге табынады, жалбарынады. Жазушы А.Байтанаевты?: «Ж?лдызды ?айдан ?стау?а болады?» деген ??гімесіндегі кішкентай Берікті? атасыны? с?зіне назар айдарайы?. «Е, жарат?ан, сен к?ктесі?, ??діретсі?, ешкім са?ан шек келтіре алмайды. Жер дегі пенделері?е шарапатшы бол! Шарша?анды демей г?р, ашы??анды жебей г?р, теріс жолда?ыны? санасына с?уле т?сір! Жа?сы ойлыны? тілегін о??ар! Пенде атаулыны? бей?деп ?ылы?ы болса, кеше г?р, т??ірі, сен мейірімдісі? ?ой! Шарапат-шапа?аты?нан ешкімді тыс ?алдырма, ха? та?ала! ?умин!». Адамзат баласы ?зіні? ?ана емес, б?кіл ?аламны? аман-саулы?ы ?шін жаратылыс алдында ?зін борыштар сезінері ха?. Тіршілікте т?рт ??дірет – К?н–ана, Жер –ана, ауа мен су болса, оларды? біреуінсіз тіршілік то?тайды. « Жер і байды? – елі бай», « Ту?ан жер – алтын бесік», «Жеміс – жер де, же?іс – ерде», «Ауа – ?мір тынысы?», «Суды? да с?рауы бар» деген ма?алдар осы т?рт ??діретті ?адірлеуден ту?ан . «Таби?атты? бізге ж?мба? сырлары к?п та?данар» деп а?ын М?хтар Шаханов айт?андай, тісімен ??с тістеген а?ындар мен шешендер б?кіл ?азына-байлы?ты? ?ымбаттысы – таби?ат к?йін ?ибрат с?здеріне, тол?ау-термелеріне ар?ау еткен. Олар таби?ат к?йін адамны? к??іл к?йіне сал?астыра жыр?а ?ос?ан. Рухани байлы? таби?ат?а деген сыйласты?пен жасалма?. Жас ?рпа?ты? бойына оны сі?іру, оларды? ?орша?ан орта?а ?арым-?атынасын, сол ар?ылы ?мірге деген к?з?арасын ояту, со?ан сай мінез-??л?ын ?алыптастыру – а?а ?рпа?ты? міндеті. ?аза? хал?ыны? атадан бала?а ?алдыр?ан даналы?ы – «к?кті ж?лма», «ш?пті таптама» – таби?ат к?ріністеріне ?лкен жауапкершілікпен ?арауы, ту?ан жер таби?атыны? б?рын?ыдан да жайнап, г?лденуіне ы?пал жасауды ма?сат еткені. Артына «Шипагерлік баян» атты ?ылыми е?бек ?алдыр?ан ?тебойда? Тілеу?абыл?лы адамны? ?з ??мырында міндетті т?рде орындау?а тиісті жеті шартты к?рсеткен, оны? т?ртеуі таби?ат?а байланысты бол?ан. Олар – «к?ктеп келе жат?ан ?скінге тиіспеу, к?беймелі жор?амалдар?а тиіспеу, ?арлы?аштар?а тиіспеу, к?з ашпа?ан шикілікке тиіспеу». Б?л – таби?атты аялап са?тауды? да ?лкен адамгершілік екендігін к?рсеткен баба ?сиеті. К?шпелі ?мір, осылайша, ?аза?ты таби?атпен етене байланыстыр?ан. ?мір оз?ан сайын адам таби?атты? тылсым к?шіне, за?дылы?тарына тере?деп бойла?ан. Таби?атты ?мыту – ?з басымызды ?мыту деген с?з. Имандылы? пен мейірбандылы? – ?ркениетті? белгісі. Жас бала таби?ат тіршілігін тамашалай отырып, оны с?ю барысында ?лкен адамгершілік сезімге ие болады, ?зін таби?атты? ажырамас б?лігі ретінде сезінеді. Мен тимеймін, жас?анба, Дос болайы?, к?белек! Жайнап т?р?ан ба?шамда, Г?лдерімді к?ре кет. Т?т?иылдан састыра, Жа?быр жауса себелеп, Та?иямны? астына Ты?ыла ?ой, к?белек. ?андай н?зік сезім! Бала мен к?белек – таби?ат перзенттері, оларды? арасында?ы сыйласты? кімні? болса да ??іне к?лкі, ж?регіне мейірім ?ялатады. С.Экэюпери: «Е? ?лкен с?н-салтанат – адамдарды? ?арым-?атынасыны? салтанаты» - деген екен. Б?л с?зді адам мен таби?атты? ара ?атынасына байланысты да, адамдарды? бір-бірімен к??іл жарасты?ын табуына байланысты да айтуымыз?а болады. Ондай жа?дайда рахат к?й кешеріміз аны?. Жастар?а да осылайша эстетикалы? т?рбие беру, оларды таби?ат байлы?ына сый-??рметпен ?арау?а т?рбиелеу – оларды? бойында адамгершілік сезімін ?алыптастыру, шарапатты болу?а бейімдеу екендігінде дау жо?. Скачать:
| |
|
Рекомендуем также: | |